Studietips

5 studietips voor de komende blok- en examenperiode

Rond deze tijd wordt her en der nogal veelvuldig met studietips gegooid. Dat gebeurt niet altijd met veel kennis van zake. Hoog tijd dus voor ons om jullie hierbij duidelijke richtlijnen te bezorgen.

In onze cursus “Leren leren” merken we dat veel studenten met dezelfde dingen worstelen. Het belangrijkste voor de meesten is dat ‘alles’ leuker is dan studeren. “We zijn zelf jaren student geweest en hebben hier bijgevolg ervaring mee” zeggen Stephanie Theunissen, Nicky Hoofwijk en Jan Bruwier van Rebus. Het is soms echt moeilijk om je achter je boeken te zetten en dat kan gevolg hebben voor je punten. Hoe kan je nu tijdens de komende weken zo efficiënt en succesvol mogelijk studeren? Hier volgen de allerbeste studietips:

1. Planning

De belangrijkste tip is een concrete planning op te stellen. Als je weet hoeveel bladzijden jij (op een grondige manier, afhankelijk van het vak) kan verwerken per uur, kan je ook een realistische planning opstellen. Een student kan gemiddeld vijf bladzijden verwerken per uur.  Dit kan sneller of trager afhankelijk van de moeilijkheid van het vak. Als je dit vertaalt naar acht uur studeren (die richtlijn hanteren we bij Rebus), betekent dit dat je 40 bladzijden per dag kan studeren. Deel je dag op deze manier in: bijvoorbeeld ¨Vandaag studeer ik van biologie blz 40 tot en met 80¨. Je zal merken dat je er minder door uitstelt dan wanneer je zegt: “Vandaag ga ik biologie doen”. Hoe vager het plan, hoe makkelijker het is om uit te stellen. “Oh nog even deze aflevering” of “ik heb nog wel wat tijd om boodschappen te doen”, worden makkelijke argumenten om uit te stellen. De aflevering en boodschappen kunnen wel prima als pauze.

De ratio die je tijdens studeren best aanhoudt is 50 minuten studeren ten opzichte van 10 minuten pauze. Korter of langer studeren is geen probleem, maar pas dan ook je pauze aan. Probeer ook niet dagen achter elkaar hetzelfde vak te doen. Uit studies leren we dat spreiding echt heel belangrijk is. Probeer een dag een bepaald vak te doen, wissel dan af en begin je derde dag met het oproepen van de kennis die je de eerste dag opgedaan hebt. Zo kan je ook toetsen of de leerstof is blijven hangen.

2. Structureren, analyseren en vragen stellen

Vaak is de hoeveelheid leerstof erg groot. Als je een beetje te laat begonnen bent, is het moeilijk om in te halen. Je hebt dan de neiging om de stof gewoon te lezen om alles doorgenomen te hebben. Enkel lezen is echter geen efficiënte methode om je cursus echt te beheersen. Vergelijk het met een lange route volgen met de GPS. Je raakt er prima de eerste keer. Neem de GPS weg en het wordt al een pak moeilijker. De reden hiervoor is dat onze hersenen bij een eerste keer lezen ‘een pad’ aanleggen tussen stukken informatie. Dit is echter een wandelpaadje en wat je nodig hebt op een examen, is een autosnelweg.

De enige manier om die autosnelweg te krijgen, is door je stof echt grondig te structureren, te analyseren en jezelf voortdurend vragen te stellen. Als je echt een weg zou moeten aanleggen, zou je dit ook doen. Zorg bij een eerste keer lezen dus dat je structuur aanbrengt in je cursus en dat je nagedacht hebt over deze structuur. Alles wat je begrijpt, hoef je niet vanbuiten te leren. Analytisch lezen is dus de boodschap! Stel jezelf voortdurend vragen zoals: “Wat staat hier nu eigenlijk?”, “Hoe relateert dit zich tot de cursus?”, “Weet ik hier al iets over en zo ja, wat?”.

Om een cursus te beheersen moet je namelijk niet één snelweg bouwen, maar verschillende. Je wilt een heel netwerk creëren waardoor je op de snelste en makkelijkste manier tot informatie komt die jij nodig hebt. Maak hierbij gebruik van de kennis die je al hebt. Het is moeilijker om iets helemaal nieuw te leren dan iets te verbinden met kennis die al in je hoofd zit.

3. Herhalen en controleren

Als derde merken we dat studenten niet op een efficiënte manier herhalen noch zichzelf controleren. Als je een route gevolgd hebt met de GPS ga je de omgeving een tweede keer wel herkennen, maar ga je er zelf ook geraken? Dit wil je op voorhand testen door examenvragen van vorige jaren op te lossen (bonus: vaak komen vragen terug!), zelf vragen te verzinnen, jezelf te ondervragen of vragen van anderen te beantwoorden.

Het centrale thema is vragen, omdat een examen ook enkel uit vragen bestaat. Hoe meer je er oplost, hoe groter de kans dat je de stof voldoende beheerst om het ook te kunnen op het examen. Een goede manier om kennisvragen op te lossen is door je inhoudstabel te overlopen en jezelf af te vragen wat je nog weet over die bepaalde delen. Weet je iets niet? Geen probleem, dan zoek je dit even op. Deze activiteit is heel nuttig om gaten in je kennis op te sporen en aan te vullen. Inzichtsvragen kan je tijdens het doornemen van de cursus zelf opstellen. Denk aan het vergelijken van onderwerpen met elkaar, zelf voorbeelden verzinnen of de voor- en nadelen van een bepaalde methode kunnen opnoemen.

4. Wees positief

Stress is een logisch fenomeen bij examens. We willen het graag goed doen en ons lichaam reageert op de druk die we voelen. Een beetje stress is niet erg, het zorgt ervoor dat je beter functioneert.  Helaas ervaren veel studenten teveel stress wat leidt tot mentale en fysieke klachten. Vaak wordt dit veroorzaakt doordat je onzeker bent over je voorbereiding. Dit kan je al voor een stuk aanpakken met je planning.

Daarnaast is het belangrijk om een positieve insteek te houden bij het studeren. Het is motiverender om tegen jezelf te zeggen “ik moet nog maar drie hoofdstukken!” dan “Ik moet nog drie hele hoofdstukken…”. Ook focussen op het ‘hier en nu’ helpt. Vaak bestaat piekeren uit zorgen over straks en morgen. Als je jezelf voorneemt om nu gewoon je best te doen en je ervoor kiest om je te focussen op het huidige stuk, kan je dit piekergedrag al voor een stuk uitschakelen. Om fysieke stress tegen te gaan, kan je relaxatie oefeningen doen. Deze vind je online of je kan hiervoor terecht bij Rebus.

5. Slaap

Tenslotte willen we het belang van een goede slaap benadrukken. Je hersenen hebben tijd nodig om de informatie die je verworven hebt te consolideren. Zie dit als het uitharden van de weg. Als je jouw hersenen hiervoor geen tijd geeft, gaat het geen stevige autosnelweg worden. Een nachtje doordoen is vaak geen goed idee. Op het examen ben je minder alert en maak je fouten doordat je moe bent.
Het ideale moment om te studeren kan wel wisselen van persoon tot persoon. Het is mogelijk dat je eerder een avondmens bent en je je ’s avonds beter kan concentreren. Probeer je studiepatroon dan vanaf het begin van de blok hieraan aan te passen door later te starten en later te eindigen. Omgekeerd, als je een ochtendmens bent, sta je best vroeg op om te kunnen starten wanneer je nog fris bent. Extra tip: Heb je even een dipje, ga dan een wandelingetje in de buitenlucht maken. Dit geeft je weer een fris hoofd.

We zetten hierbij alle tips nog even op een rijtje:
  • Maak een concrete planning en wees realistisch. Pauzeer ook regelmatig.
  • Structureer en analyseer je cursus en stel jezelf vragen om tot meer inzicht te komen. Wat je begrijpt, hoef je niet vanbuiten te leren.
  • Controleer jezelf door je te laten ondervragen of jezelf op te vragen aan de hand van de inhoudstafel. Los ook examenvragen op van de voorbije jaren. Geen probleem als je nog niet alles kent, dat moet pas op het examen.
  • Hanteer een positieve insteek en focus op het hier en nu.
  • Zorg voor voldoende slaap en past je studieritme aan aan de momenten in de dag waarop jij je het best kan concentreren.
Over de auteur: Jan Bruwier is hoofdverantwoordelijke van Rebus studiebegeleiding in Leuven en Kortrijk. Stephanie Theunissen en Nicky Hoofwijk zijn psychologen en werken momenteel als studiecoach bij Rebus.