Acties met als doel pesten van je kind een halt toe te roepen, zijn nog steeds niet overbodig: 1 jongere op 5 is het slachtoffer van pesterijen, verbaal, fysiek, in levende lijve of online. Deze ervaringen kunnen diepe sporen nalaten. Gevoelens van minderwaardigheid, eenzaamheid, en het ontstaan van (sociale) faalangst op lange termijn bijvoorbeeld. Dat er zoveel campagnes rond pesten worden gevoerd die de problematiek extra in de aandacht zetten, is een erg positieve en noodzakelijke ontwikkeling. Om pestgedrag permanent de kop in te drukken is echter blijvende alertheid nodig.
Een van de belangrijkste rollen die je als ouder kan innemen hierin, is die van vertrouwenspersoon. Het is erg belangrijk dat wie onder pesten lijdt, zich veilig genoeg voelt om erover te spreken. De meeste kinderen praten helaas niet gemakkelijk over pesten. Vaak is er een enorme drempel van angst of schaamte, maar ook ongeloof dat de situatie op te lossen valt.
Zodra je kind aangeeft dat het zich gepest voelt, is actie noodzakelijk. Maar hoe herken je de signalen, en reageer je als ouder het best? Rebus geeft je alvast enkele tips mee.
Openstaan voor pest-signalen
Het is van groot belang om de signalen van pesten op tijd op te vangen. Makkelijk is anders: Uit schaamte, maar ook uit angst voor het niet vinden van oplossingen, kan je kind de situatie liever voor zichzelf houden. Belangrijk is dat je zonder aan te dringen toch doorvraagt waar nodig, en je niet door ontwijkende antwoorden laat geruststellen. Sommige kinderen zullen proberen om de situatie te ontkennen of te minimaliseren, en duwen zo hulp van zich af. Geef duidelijke aan dat pesten nooit kan en in elke vorm ernstig genomen moet worden.
Hieronder enkele veelvoorkomende signalen waar je als ouder voor kan uitkijken:
− onrustige slaap en algemene gespannenheid
− klachten van hoofd – en buikpijn
− weinig vrienden, weinig verhalen over vriendjes op school
− geen uitnodiging voor feestjes
− achteruitgaande schoolprestaties
− teruggetrokken gedrag
Natuurlijk is ieders reactie op pesten anders, en ken jij je kind het beste. Luister daarom naar je intuïtie wanneer die zegt dat er mogelijk iets aan de hand is. Als je kind het moeilijk vindt om te praten, kan je voorstellen om via een briefje of mail te communiceren, de drempel wordt zo meteen heel wat minder hoog.
1. Eerste reactie
Wanneer je als ouder voor het eerst verneemt dat je kind gepest wordt, kan dit veel vragen en gevoelens oproepen. Een sterke reactie kan voor je kind overweldigend zijn. Veel voorkomende valkuilen zijn bijvoorbeeld in paniek schieten of het pesten persoonlijk opnemen.
Het is van cruciaal belang om duidelijk te maken dat je kind bij jou terecht kan en zich niet hoort te schamen of schuldig moet voelen. Probeer in een eerste reactie vooral gerust te stellen en onderstreep dat de pesterijen niet persoonlijk opgevat moeten worden. Blijf kalm, uit je bezorgdheid, maar probeer je niet te laten leiden door emoties. Zoek een moment waarop jullie samen rustig kunnen praten.
2. Plan van aanpak
Pesten wil je natuurlijk zo snel mogelijk stoppen. Echter te snel besluiten tot actie kan een averechts effect hebben. Meteen de school inschakelen of de pesters confronteren, kan de situatie verergeren. Bekijk daarom samen met je kind wat je kan doen. Zorg dat je een zo duidelijk mogelijk beeld krijgt van de situatie: wie pest er, op welke manier, onder welke omstandigheden? Bespreek de stappen die ondernomen kunnen worden en waar jullie beide 100 % achter staan. Spreek af dat je niks doet zonder dat je kind dat weet. Overtuig, maar beloof geen snelle oplossingen. Pesten is complex!
3. Cyberpesten
Een minder zichtbare vorm van pesten is cyberpesten. Online pesten is veel makkelijker verborgen te houden, zowel door de pesters als door de gepeste. Bij pesten via het internet is het niet altijd een goed idee om zelf te gaan reageren op haatberichtjes of ongewenste mails. Je kind afschermen van social media, is ook niet de beste oplossing. Gelukkig zijn er een heleboel technische manieren om het pesten te stoppen. Van ongewenste e-mails, sms’jes of chatberichten kan je de afzender blokkeren. Facebook heeft zelfs een eigen Veiligheidscentrum over pesten.
Neem ook hier het verhaal ernstig, maar weet dat internetboodschappen makkelijk erger opgevat kunnen worden dan ze oorspronkelijk bedoeld waren. Je kan ervoor kiezen om pestberichten bij te houden in een bestand, voor een duidelijk overzicht van de situatie. Preventie is ook mogelijk: Praat regelmatig met je kind over de ervaringen die het online opdoet.
4. Nieuwe ervaringen
Een teleurstellende ervaring kan het best recht gezet worden door nieuwe positieve ervaringen op te doen, liefst zo snel mogelijk. Bouw het zelfvertrouwen weer op door nieuwe contexten op te zoeken waarin je kind vriendschappen kan opbouwen, zoals bijvoorbeeld een hobby waarbinnen het zich goed en veilig kan voelen. Blijf vertrouwen dat het anders kan !
Heb je zelf last van pesten of wil je graag meer informatie, kan je altijd eens een kijkje nemen op http://www.praatoverpesten.be/, http://www.cyberpesten.be/, https://www.vpngids.nl/veilig-internet/kind-en-jeugd/cyberpesten/ of op https://www.klasse.be/reeks/pesten/
Wil je graag een afspraak met een van onze coaches? Neem alvast een kijkje.
Auteur: Laura Gozin, Klinisch Psychologe en studiecoach bij Rebus Studiebegeleiding.